Katowice_Piotra_Skargi_Zestawienie
Katowice

Katowice – Ukryta rzeka

Z okolic katowickiego Spodka przenosimy się na ulicę Piotra Skargi, by zobaczyć, co się stało z rzeką Rawą. Zapraszam! 

Before After Stary_PiotraSkargiNowy_PiotraSkargi

Ulica Piotra Skargi w Katowicach. Starsza fotografia pochodzi z NAC, sygnatura 3/131/0/-/593, rok 1937. Nowe zdjęcie pochodzi z archiwum autora.

Co znajdziemy na ulicy Piotra Skargi i gdzie zniknęła Rawa?

Ulica Piotra Skargi rozpoczyna swój bieg na skrzyżowaniu z Aleją Wojciecha Korfantego i ul. Adama Mickiewicza. Mniej więcej na tym skrzyżowaniu w 1937 roku wykonano powyższe zdjęcie, na którego pierwszym planie wyróżnia się kanał Rawy. Rzeka o długości 20 kilometrów ma swoje źródło w Rudzie Śląskiej i uchodzi do Brynicy w Sosnowcu. Pierwsze plany regulacji rzeki pojawiły się już w XIX wieku, jednak prace rozpoczęły się dopiero 1926 roku. Równocześnie pojawiły się koncepcje jej przykrycia w centrum Katowic, czego nie udało się wówczas zrealizować. Była to tzw. „Pierwsza regulacja Rawy”.

Drugi etap regulacji miał miejsce w latach 60., gdy oprócz prac regulacyjnych, przykryto Rawę w centrum Katowic, dzięki czemu możemy oglądać efekt „zniknięcia” rzeki ze zdjęcia. Warto tu przytoczyć ciekawostkę, iż Rawa była ponownie odsłonięta w trakcie przebudowy katowickiego Rynku. Szkoda, że wówczas nie zrobiono fotografii „przed” i „po” 😉

Nad Rawą góruje dawny budynek Banku Gospodarstwa Krajowego, którego późniejszym długoletnim zarządcą był ING Bank Śląski. Obecnie mieszczą się tu biura, klub muzyczny, a budynek uzyskał nową nazwę – Gmach Biznesu. Budowla powstała w 1930 roku i posiada ciekawy kształt – jedna jej ściana jest „kaskadowo” ścięta, co dobrze widać na fotografiach. Powodem takiego projektu była nieistniejąca już ulica Skośna, która ograniczała wymiary działki.  Jeśli chcecie poznać więcej szczegółów historycznych dotyczących tej budowli, zapraszam na stronę właściciela budynku.

Tło zdjęcia stanowi ulica Piotra Skargi, na której wyróżnia się charakterystyczna kopuła nieistniejącej Synagogi Wielkiej. Budynek spalono we wrześniu 1939 roku, a na jego miejscu znajduje się Plac Synagogi oraz targowisko. To wszystkie szczegóły widoczne na przedwojennej fotografii. Z pozostałych różnic między zdjęciami dostrzegamy fragment centrum handlowego Supersam oraz wieżowce Stalexportu.

Katowice_Ukryta_Rzeka_Stare2
Tutaj z innej perspektywy. Widoczny mostek nad Rawą. Źródło: NAC, syg. 3/131/0/-/593
Katowice_Ukryta_Rzeka_Nowe2
Szersze spojrzenie na okolicę. Archiwum własne.

Źródła

https://www.szukajwarchiwach.gov.pl/

https://pl.wikipedia.org/wiki/Plac_Synagogi_w_Katowicach

https://www.wodociagi.katowice.pl/o-nas-wodociagi-katowice/drugi-etap-regulacji-rzeki-rawy

https://pl.wikipedia.org/wiki/Rawa_(dop%C5%82yw_Brynicy)

https://pl.wikipedia.org/wiki/Ulica_ks._Piotra_Skargi_w_Katowicach

O gmachu