Cieszyn kiedyś i dziś

Cieszyn jest miastem o bogatej historii, położonym w południowej części województwa śląskiego nad rzeką Olzą, na której przebiega granica z Czechami, za którą leży miasto Czeski Cieszyn. Miejscowość jest także stolicą krainy historycznej Śląska Cieszyńskiego i historycznego Księstwa Cieszyńskiego..

Dzieje miasta wiążą się z legendą, która głosi, iż w 810 roku Cieszyn założyli trzej bracia, Bolko, Leszko i Cieszko (czes. Bolek, Lešek a Těšek). Według tego podania, bracia po bardzo długiej wędrówce spotkali się u źródła, które dzisiaj nosi nazwę Studni Trzech Braci, a radość z ich spotkania była tak wielka, że założyli gród Cieszyn.

Rozwój miasta następował dzięki korzystnej lokalizacji, gdyż ze względu na położenie geograficzne, był naturalnym przystankiem dla lokalnych szlaków handlowych. W XIII wieku miasto stało się stolicą nowopowstałego księstwa – Księstwa Cieszyńskiego, a pierwszym władcą został Mieszko, założyciel rodu Piastów cieszyńskich. Równocześnie rozpoczęła się budowa zamku, murów obronnych i rozwój miasta postępował we wszystkich dziedzinach. Ważnym wydarzeniem w historii Cieszyna był rok 1545, gdy panujący książę Wacław III Adam rozpoczął działania reformacyjne, czego efektem po dziś dzień jest znaczny odsetek protestantów w całym regionie (ciekawostka: w Cieszynie znajduje się największy kościół ewangelicki w Polsce – górujący nad miastem Kościół Jezusowy).

Kolejną ważną datą był rok 1653, gdy po śmierci ostatniej przedstawicielki rodu Piastów cieszyńskich, miasto przeszło pod władanie Habsburgów. Ponownie szybki rozwój miejscowości i całego regionu przypadł na koniec XVIII i cały XIX wiek, gdy dochód miastu przynosiły tartaki, kopalnie, kuźnie, huty, przędzalnie lnu, a także jeden z największych w całej Austrii browarów (Śląsk Cieszyński był początkowo związany z Czechami, jednak po objęciu tronu czeskiego przez Habsburgów, wchodził w skład ich monarchii). Kolejni książęta cieszyńscy dbali do rozwoju ekonomicznego swojego majątku, stąd region był jednym z najbogatszych całej monarchii Habsburgów. Warto wspomnieć, że między oddzielonymi Olzą częściami miasta, jeździł tramwaj, którego możemy oglądać na drugim z odtworzonych zdjęć.

Idylla skończyła się wraz z końcem I wojny światowej. Rozpad Austro-Węgier doprowadził do powstania niepodległych państw narodowych, a Cieszyn zamieszkały od stuleci zarówno przez Czechów, jak i Polaków, areną walk politycznych. Prawa do spornego terytorium rościły sobie zarówno Czechy (wtedy Czechosłowacja) jak i Polska, co ostatecznie doprowadziło do wybuchu wojny. Konflikt nie przyniósł rezultatów, stąd cały region został podzielony arbitralnie przez tzw. Radę Ambasadorów, dzielącą 28 lipca 1920 roku Śląsk Cieszyński na dwie części. Granicę wyznaczono na rzece Olzie, a sam Cieszyn znalazł się w dwóch osobnych państwach. Część bardziej uprzemysłowiona przypadła Czechom (nazwana później Czeskim Cieszynem), starsza, zabytkowa przypadła Polsce. 

Wydarzenia te zahamowały rozwój miasta, co prawda Cieszyn znów stał się jednym miastem w roku 1938 (zajęcia Zaolzia przez polskie wojsko, a następnie w trakcie II wojny światowej), jednak po roku 1945 są to dwa niezależne miasta. W mieście rozwijał się przemysł elektryczny, chemiczny i ciężki, które po roku 1989 utraciły na znaczeniu.