Cieszyn_Rotunda_Zestawienie
Cieszyn

Cieszyn turystycznie

Cześć! Poprzedni wpis zakończyliśmy w Cieszynie na ulicy Głębokiej. Podziwialiśmy jadący przez nią tramwaj (Link do wpisu), który kierował się ku dzisiejszej granicy państwa na rzece Olzie. Okolice dzisiejszego mostu granicznego stanowią ciekawy punkt, w którego okolicy znajdują się najbardziej charakterystyczne atrakcje turystyczne miasta. Postaram się je opisać i sprawdzić jak część z nich zmieniała się na przestrzeni lat. Zapraszam!

Co warto zobaczyć?

Schodząc ulicą Głęboką w dół, po swojej lewej stronie zobaczymy przejście graniczne, a przed sobą klasycystyczny pałacyk, wybudowany tu z polecenia Habsburgów w 1839 roku. Obecnie pełni on funkcję szkoły muzycznej. 

Przechodząc przez jego bramę, wchodzimy na tzw. Wzgórze Zamkowe, które było zalążkiem dzisiejszego Cieszyna i stanowi centralny punkt wszystkich wycieczek. Kiedyś na wzgórzu znajdował się zamek obronny, który zniszczony stracił na znaczeniu, a na jego miejscu postanowiono utworzyć klasycystyczny ogród. Obecnie na wzgórzu znajduje się park a w jego obrębie pozostałości zamku. Pierwszym charakterystycznym elementem, który mijamy pnąc się w górę, jest Rotunda św. Mikołaja, która stanowi symbol miasta i sztuki romańskiej w Polsce. Historię tej budowli przybliżam w dalszej części. 

Idąc dalej ku górze, możemy obserwować piękną panoramę Czeskiego Cieszyna. Podziwiając kraj naszych sąsiadów, za plecami mamy Wieżę Piastowską. Jest to pochodząca z XIV wieku wieża obronna, która stanowiła fragment wyburzonego zamku. Turyści mogą wejść po schodach na jej szczyt i podziwiać piękną panoramę miasta i Beskidów. Obok wieży znajduje się niewielka baszta, na którą również możemy wejść.

Poniżej znajduje się zestawienie starego i nowego zdjęcia Rotundy. Zapraszam do poznania jej historii 🙂 

Before After Cieszyn_Rotunda_StareCieszyn_Rotunda_Nowe

Starsza fotografia pochodzi ze zbiorów NAC, sygnatura: 3/1/0/9/683. Nowsza: archiwum autora.

Co kryją zdjęcia?

Obie fotografie przedstawiają ten sam budynek – Rotundę św. Mikołaja w Cieszynie. Zabytek będący symbolem miasta, jak i sztuki romańskiej na polskich ziemiach. Miejsce tak wyjątkowe, że doczekało się swojego przedstawienia na banknocie 20 złotowym (jeśli dopiero teraz o tym słyszysz, to popatrz na odwrotną stronę banknotu, gdy będziesz następnym razem miał go w rękach). Przy całej swojej okazałości budowla w niespełna 100 lat zmieniła się nie do poznania. Skąd takie zmiany? Już tłumaczę.

Nie jest znana konkretna data powstania cieszyńskiej rotundy, lecz historycy datują ją na XI lub XII wiek. Zlokalizowana na Wzgórzu Zamkowym była przebudowywana tak, by dopasowywać się do stylu otaczających ją umocnień i samego zamku. W ten sposób, w XIV wieku rotundę upodobniono do budowli gotyckich. Nadchodzące lata przynosiły kolejne przebudowy, jednak po Wojnie trzydziestoletniej Wzgórze Zamkowe, a wraz z nim i rotunda, zaczęły podupadać. Dopiero w XIX wieku postanowiono zmienić charakter wzgórza. Od teraz budowla miała mieć charakter romantycznego pawilonu ogrodowego. Przebudowa nastąpiła w latach 1836-39 i w jej trakcie otoczono romańskie mury ceglaną okładziną, wykuto nowe, większe okna, a całość przykryto blaszanym dachem. Efekty prac możemy oglądać na starszej fotografii. Można więc powiedzieć, że, to co widzimy, to tylko „nakładka” na romańskie serce budowli. 

Z biegiem lat, neorenesansowe zdobienia zaczęły niszczeć, a po II wojnie światowej, konserwator zabytków podjął decyzję o tzw. reromanizacji kościoła, w celu przywrócenia jego pierwotnego wyglądu. Ponadto dokopano się do jej podstawy, stąd takie zmiany wysokości gruntu na zdjęciach. Prace budowlane trwały prawie 6 lat, ale ich efekty możemy oglądać do dziś. Która wersja ładniejsza? Zostawiam to do Waszej opinii 🙂 

Pałac myśliwski Habsburgów
Pałac myśliwski Habsburgów w Cieszynie. Źródło: Wikimedia Commons
Cieszyn_Wzgorze_Panorama
Widok na Czeski Cieszyn ze Wzgórza Zamkowego. Foto: autor.

Nasze dalsze kroki

Po wizycie na Wzgórzu Zamkowym udajemy z powrotem w okolice przejścia granicznego i wzdłuż rzeki Olzy idziemy do tzw. Cieszyńskiej Wenecji. Wenecja jest częścią miasta, położoną nad sztucznym kanałem Młynówką, w której w ubiegłych wiekach rozwinęły się zakłady rzemieślnicze potrzebujące stałego dopływu wody (sukiennicy, kowale, itp.). Nazwa to oczywiście wynika ze skojarzenia włoskiego miasta z ulicą położoną nad kanałem wodnym. 

Before After Cieszyn_Granica_4_StareCieszyn_Granica_4_Nowe

Przejście graniczne na rzece Olza z Czechosłowacją w roku 1936 oraz z Czechami w 2020. Widok ze strony Cieszyna na Czeski Cieszyn. Na współczesnej fotografii widzimy zamkniętą granicę, ze względu na pandemię COVID-19. Starsza fotografia pochodzi ze zbiorów NAC, sygnatura: 3/1/0/8/6388

Cieszyn_Wenecja
Fragment Wenecji Cieszyńskiej. Foto: archiwum autora.

Co jeszcze ciekawego Cieszyn oferuje turystom? Wracając w górę ulicy Głębokiej, możemy skręcić w kierunku Studni Trzech Braci, czyli miejsca, gdzie znajdowało się źródło, przy którym spotkali się legendarni założyciele miasta.

Z polecanych atrakcji wymienia się jeszcze Muzeum Drukarstwa (jeśli byliście, podzielcie się swoimi odczuciami na Facebooku lub Instagramie 🙂 ) oraz stare miasto jako całość. Tutejsze uliczki naprawdę mają klimat i popołudniowy spacer w letni dzień, naprawdę daje frajdę.

Źródła

  • https://www.slaskie.travel/Poi/Pokaz/2936/565/cieszynska-wenecja
  • Rodzińska-Chorąży T., Jagosz-Zarzycka Z.Rotunda na Górze Zamkowej w Cieszynie – prace badawcze w 2013 roku, [w:] Średniowieczna sakralna architektura w Polsce w świetle najnowszych badań. Materiały z sesji naukowej zorganizowanej przez Muzeum Początków Państwa Polskiego w Gnieźnie 13-15 listopada 2013 roku, Gniezno 2014
  • http://www.www.cieszyn.pl/?p=categoriesShow&iCategory=136