Kraków – w poszukiwaniu Starej Wisły
Cześć 🙂 Drugi wpis poświęcony starym zdjęciom Krakowa. Kontynuujemy nasz spacer i docieramy na teren dawnego koryta rzeki. Zapraszam do lektury!
Starsze zdjęcie pochodzi ze zbiorów Archiwum Narodowego w Krakowie, sygnatura: A-III-669.
Rok 1865 i 2021.
Sporo się tu zmieniło i stoimy kilka metrów wyżej niż fotograf sprzed 160 lat. Skąd takie różnice? Już wyjaśniam. 
Przez stulecia między Krakowem a Kazimierzem płynęła północna odnoga Wisły, zwana Starą Wisłą. 
Z czasem stawała się coraz bardziej zanieczyszczona i płytka, dlatego postanowiono ją zasypać. Na jej miejscu wytyczono nowe ulice takie jak Dietla, Grzegórzecką, czy Daszyńskiego.
Świadkiem tej historii był most kolejowy otworzony w 1863 roku. Przecinał on koryto Starej Wisły, a po jej zasypaniu przebiega nad ulicą. Wraz z przebudową zmieniło się także jego nazewnictwo. Znajdując nad przeszkodą wodną, był mostem, a teraz jest wiaduktem 
Budynek PKO
Starsza fotografia pochodzi ze zbiorów Narodowego Archiwum Cyfrowego.
Mijamy wiadukt kolejowy z poprzedniego zdjęcia i idziemy w kierunku centrum. Stoimy na ulicy Wielopole, ulica Dietla przebiega w tle. Gmach przed nami, to ukończony w 1925 roku budynek PKO, czyli ówczesnej Pocztowej Kasy Oszczędności.
W trakcie II wojny światowej nieruchomość przejęła niemiecka poczta, o czym przypomina napis w górnej części gmachu. Po wycofaniu się Niemców zlokalizowano tu szpital polowy, a w 1947 wrócił pod skrzydła PKO.
Zmiany na rynku bankowym spowodowały, że budynek stał się za duży i niefunkcjonalny dla tej instytucji, która postanowiła go sprzedać. W 2017 roku odkupiła go duża firma deweloperska z zamiarem stworzenia hotelu, ale na zamiarach się skończyło. Budynek stał opustoszały. W marcu 2020 pojawiły się szansę na jego przejęcie przez dużą sieć hoteli, kwota potencjalnej transakcji miała wynosić nawet 100 milionów złotych! 🤑Niestety inwestor się wycofał i budynek stoi, jak stał.
Ciekawe jak potoczą się jego dalsze losy 🧐
Ulica Starowiślna
Starsza fotografia pochodzi ze zbiorów NAC, sygnatura: 3/2/0/-/8022
Październik 1942 i styczeń 2021 roku.
Kontynuujemy nasz spacer i zbliżamy się do krakowskich Plant. Zanim jednak tam dotrzemy, rzućmy okiem na ulicę Starowiślną. Wytyczono ją po zasypaniu koryta Starej Wisły (o czym mogliście już przeczytać) i stąd jej nazwa. Co istotne, ulica tylko przecina stare koryto, a nie pokrywa się z nim 😊
Duży budynek po lewej stronie to Pałac Prasy, który początkowo miał pełnić funkcję domu handlowego, ale stał się siedzibą redakcji przedwojennego Ilustrowanego Kuryera Codziennego. W trakcie II wojny światowej był siedzibą niemieckiej redakcji, wydającej propagandowego Gońca Krakowskiego.
Po 1945 roku z budynku zaczęło korzystać więcej redakcji i stan ten trwał aż do 2011 roku, kiedy to ostatnie wydawnictwo opuściło Pałac Prasy. 😌
Galeria Krakowska i plac Jana Nowaka-Jeziorańskiego
Starsza fotografia pochodzi ze zbiorów NAC.
Przenieśmy się na chwilę do roku 1927. Przed nami znajduje się plac Kolejowy, po prawej niewidoczny na zdjęciu dworzec i tory kolejowe, po których mkną parowozy. Reprezentacyjny budynek po lewej to pałac Wołodkowiczów, nazwany od nazwiska inwestorów i pierwszych właścicieli. 🤠
Powróćmy teraz do czasów współczesnych. Willa po lewej pełni obecnie funkcję urzędu pocztowego. Za budynkiem wyrósł nowoczesny hotel, a na końcu placu w 2006 roku otworzono Galerię Krakowską.
Sam plac zmienił formę i nazwę, teraz nosi imię Jana Nowaka-Jeziorańskiego.
Niedawno pojawił się tu też pomnik, poświęcony Ryszardowi Kuklińskiemu (ten duży łuk po prawej). 🧐
Źródła
- Narodowe Archiwum Cyfrowe
- https://lifeinkrakow.pl/w-miescie/398,kiedys-pod-wawelem-wisla-wygladala-inaczej
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Stara_Wis%C5%82a_(Krak%C3%B3w)
- https://gazetakrakowska.pl/krakow-nie-bedzie-sprzedazy-za-100-mln-gmach-pko-przy-ul-wielopole-nie-zmienia-wlasciciela/ar/c3-15016967
- https://biznes.lovekrakow.pl/aktualnosci/gmach-pko-moze-zamienic-sie-w-hotel-marriott_34477.html
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Pa%C5%82ac_Prasy_w_Krakowie
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Plac_Jana_Nowaka-Jeziora%C5%84skiego_w_Krakowie
Kraków - Kazimierz
